Piktori i njohur shqiptar, i harruar edhe në fshatin e lindjes
Ibrahim Kodra është figura më e shquar e zonës së Ishmit, 35 kilometra në veri të qytetit të Durrësit.
Megjithatë, mungesa e kujdesit të autoriteteve për evidentimin e piktorit të njohur në shkallë evropiane është e dukshme edhe në vendlindjen e tij.
“E kemi përjetësisht pranë kalasë së Ishmit, ashtu si e la amanet ai vetë, por nuk kemi mundur të bëjmë më shumë se kaq,” tha për BIRN kryetari i shoqatës “Ishmi”, Isuf Shehu.
Veç varrit të 19 viteve më parë, në sheshin e kalasë mesjetare nuk është hedhur asnjë hap për muzeun e premtuar para tre dekadash për piktorin e shpallur “Nderi i Kombit”.
Sipas Isuf Shehut, rruga me emrin “Ibrahim Kodra” dhe një pllakë përkujtimore, instaluar nga një bashkëfshatar shumë pranë vendit ku ndodhej banesa e tij e fëmijërisë, janë të vetmet shenja nderimi të zonës për piktorin ishmak me famë evropiane.
Vogëlushi nga fshati Likmetaj i zhvilloi mësimet e para në shkollën fillore të Ishmit, ngritur në vitin 1913, shkolla e tretë që është ngritur në shkallë vendi.
Pranë memorialit ABC, të ndërtuar në krye të fshatit, tabela nënvizon edhe emrat e dy nxënësve të shquar të shkollës, Ibrahim Kodra dhe Tinka Kurti.
Edhe Bashkia e Durrësit, që e përfshin territorin e vendlindjes së Kodrës, nuk ka asnjë interes për të dëshmuar respektin profesional dhe miqësinë e dhjetëra artistëve nga Italia, të cilët në vitin 2006 i dhuruan 127 tablo personale institucionit të qeverisjes vendore.
Më pas, bashkia nuk e ndërtoi dot një galeri më vete për veprat që dëshmonin rëndësinë që kishte piktori nga Ishmi në Itali, dhe tablotë mbetën të paekspozuara asnjëherë të gjitha së bashku.
“Punimet e kolegëve nga vendi fqinj gjatë 20 viteve mbetën në arkivat e Galerisë së Arteve Pamore, aty ku vijojnë të ‘strehohen’ edhe sot,” tha për BIRN Jashar Arrëza, drejtor i shkollës jopublike “Ibrahim Kodra”.
“Të gjitha tablotë nuk janë ekspozuar asnjëherë së bashku, por vetëm në grupe të vogla,” shtoi Jashar Arrëza, sipas të cilit Bashkia e Durrësit që prej 20 vjetësh vazhdon të neglizhojë hapjen e një ekspozite të plotë.
Veprat e piktorit të madh nga Ishmi janë shumë të pakta në Durrës dhe thuajse mungojnë në vendlindjen e tij.
Më së shumti ato i gjen në lokalet e shqiptarëve apo në familjet e të pasionuarve jashtë vendit.
Violinisti Florian Vlashi, që jeton dhe punon në Koruna (Spanjë), tha për BIRN se në koleksionin e Vercellit ka blerë tre vepra me certifikatën përkatëse.
Instrumentisti shqiptar kujton disa vepra në një nga restorantet e mëdha të shqiptarëve, si dhe ato të ekspozuara në hotelin e Luganos, në pronësi të Behgjet Pacollit.
Tetë tablo të Kodrës janë pjesë e koleksionit personal të Jashar Arrëzës në galerinë e shkollës, e cila hapet herë pas here me vepra të autorëve të ndryshëm.
Edhe Lulzim Bega, që jeton në Likmetaj, disa qindra metra larg shtëpisë ku lindi Kodra, vazhdon t’i kërkojë dy vepra të hershme të piktorit, që i përkasin mesit të viteve ‘30.
Këto dy punime ndodheshin në Likmetaj që nga koha kur artisti ishmak u largua për studime në Itali.
Bega po grumbullon edhe tekstet e shkruara për artistin nga Ishmi, duke nisur nga intervista-album e Abdulla Tafës “Kodra, një univers” në vitin 1992.
Lulzim Bega, i cili drejton ansamblin artistik të Ishmit “Ibrahim Kodra”, tha për BIRN se mbi themelet e shtëpisë së Kodrës në fshatin Likmetaj, pas tërmetit shkatërrimtar të nëntorit 2019, tashmë është ngritur banesa ku jeton 97-vjeçari Sabri Kodra, kushëriri më i afërt i piktorit.
“Edhe Sabriu kërkon që varri i Kodrës të zhvendoset pranë shtëpisë ku ai lindi,” tha Bega.
Në sheshin para kalasë mesjetare, varri i Kodrës vazhdon të jetë i heshtur, edhe pse muret e fortifikimit të shekullit të 16-të janë restauruar me shumë profesionalizëm dy vjet më parë.
Nga lart, lumi i Ishmit dhe fushat në të dy anët e tij e hapin shikimin deri në vargmalin e Skënderbeut përballë.
Shumë rrallë ndodh që një grup piktorësh nga Tirana hapin ekspozitat e tyre në natyrë, ndërsa bashkëfshatarët e Kodrës vazhdojnë të shpresojnë në ngritjen e një muzeu, që do t’i japë vlerën e merituar piktorit që e bëri të njohur emrin e krahinës ku lindi.
Tani godina e stacionit të pompave, ngjitur me varrin, pritet të ndryshojë destinacion.
“Ne urojmë që mjediset e saj të shërbejnë për vizitorët e ekspozitës dhe për njohjen e figurës së Ibrahim Kodrës, ashtu si ai e meriton,” përfundoi Isuf Shehu, kryetar i shoqatës “Ishmi”.
